Het artikel van Book Riot kondigt de release datum aan voor de verfilming van The Uglies, een boek na vele jaren eindelijk toe aan een verfilming. The Uglies is een boek uit 2005 geschreven door Scott Westerfeld, dat als een literaire fenomeen kan worden beschouwd binnen het Young Adult genre. Echter, het is mijn overtuiging dat dit werk niet verdient opgenomen te worden in de literaire canon.
Een van de primaire redenen waarom ik zo kritisch sta tegenover The Uglies, is het gebrek aan diepte en complexiteit in zowel plot als karakterontwikkeling. Het dystopische genre kan aanlokkelijk zijn door zijn inherente potentieel voor het onderzoeken van diepe, sociaal-politieke kwesties. Westerfeld faalt echter op meerdere fronten om deze potentie te benutten. In plaats van een genuanceerde verkenning van de ethische implicaties van uiterlijke perfectie en de maatschappelijke druk die daarbij komt kijken, biedt The Uglies een oppervlakkige en voorspelbare verhaallijn. De protagonist, Tally Youngblood, is minder een uitgediepte persoonlijkheid en meer een verzameling van stereotypen die we vaker hebben gezien in het genre.
Tevens, het taalgebruik in The Uglies is eenvoudigweg sub-par. Het proza van Westerfeld mist de verfijning en verbeelding die we associëren met grote literaire werken. Zijn stijl is doordrenkt van clichés en voorspelbare dialogen. Het reflecteert een gebrek aan sensibiliteit voor de literaire kunstvorm, wat het ontoereikend maakt voor serieuze literaire pretenties. De afwezigheid van rijke, boeiende zinnen en de al te simpele karakterisering zorgen er simpelweg voor dat het boek niet boven de massa uitstijgt.
De thematiek van The Uglies, hoewel op het eerste gezicht intrigerend, is uiteindelijk teleurstellend. De centrale vraagstukken rond schoonheid en conformiteit zijn niet nieuw. Westerfeld benadert deze thematiek zonder de benodigde diepgang of originaliteit. Hij presenteert een visie op de toekomst die noch verontrustend noch innovatief is, maar eerder een gelikte versie van hetgeen we al kennen van eerdere werken in het genre als Aldous Huxley’s Brave New World of George Orwell’s Nineteen Eighty-Four. Waar deze klassiekers echter schokkend en diepgaand inzicht bieden in de menselijke psyche en maatschappelijke structuren, blijft The Uglies op een oppervlakkig niveau steken.
Verder is de wereldopbouw in The Uglies belachelijk simplistisch. Westerfeld werpt lezers een wereld toe die op het eerste gezicht fascinerend lijkt, maar bij nadere inspectie schromelijk tekortschiet door een gebrek aan interne logica en consistentie. Dit gebrek zorgt ervoor dat de lezer niet volledig kan opgaan in het universum dat Westerfeld heeft gecreëerd. Een sterk verhaal vereist een omgeving die logisch is en waarin de regels van de wereld duidelijk en samenhangend zijn; The Uglies voldoet niet aan deze norm.
Wat ook zwaar te wegen valt, is de moralistische ondertoon van het boek. The Uglies weet niet de balans te vinden tussen het vertellen van een intrigerend verhaal en het opdringen van een moralistische boodschap. Het resulteert in een vertelling die eerder belerend overkomt dan dat het de lezer de ruimte geeft zelf hebben na te denken en hun conclusies te trekken. Literaire werken die in de canon worden opgenomen moeten in staat zijn om complexe thema’s te presenteren zonder dat de boodschap te duidelijk of opgelegd voelt.
Kortom, The Uglies is een boek dat tekortschiet op meerdere vlakken. Het mist originele plotwendingen, diepgaande karakterontwikkeling, rijk proza en een consistente wereldopbouw. De thema’s worden niet op een genuanceerde wijze benaderd, en de moralistische ondertoon doet af aan de leeskracht van het werk. In een tijd waarin literatuur de potentie heeft om diepgaande maatschappelijke en ethische vragen te onderzoeken en te voeden, wringt het dat zo’n werk, met zijn simplistische en oppervlakkige karakter, überhaupt overwogen zou worden voor de literaire canon.
Literatuur verdient meer en speciaal het lezerspubliek van Young Adult genre verdient beter. Scott Westerfeld’s The Uglies is zeker niet het boek dat deze eisen vervult.
Martijn Jongbloed