Lotte van Deyssel
In het allerkrachtigst literaire proza kondigt The New York Times met diep leedwezen het heengaan aan van Stanley Moss, een roemrijke en voortreffelijke figuur in de literaire wereld. Moss, die de gezegende leeftijd van 97 jaar bereikte, was niet enkel een dichter, maar een ware grande dame van de kunsten, tevens uitgever, essayist en een eeuwige kampioen van weergaloze poëzie. Gedurende zijn langdurige en luisterrijke loopbaan verzorgde hij en publiceerde hij een myriade aan stemmen, waarbij hij borg stond dat hun lyrische vermogens een publiek bereikten dat anders mogelijkerwijs onaangeroerd zou zijn gebleven.
Het artikel verkent met deugdelijkheid Moss’s aanzienlijke bijdragen aan het literaire landschap, in het bijzonder door zijn oprichting van en leiding aan Sheep Meadow Press, een onuitwisbare aanwezigheid in de poëzie-uitgeverij voor decennia. Met deze pers bood Moss steeds een podium aan zowel opkomende als gevestigde dichters, uit Amerika en daarbuiten, waarmee hij de wereld verblijdde met werken van uitzonderlijk talent en diepe inzichten. Zijn toewijding aan zowel de kunst als de kunstenaars wordt met een oprecht eerbetoon belicht, waarbij de buitengewone invloed die hij uitoefende in het vormen van de moderne poëtische discours wordt benadrukt.
Een portret van een man gedreven door een onverzadigbare dorst naar schoonheid in woorden, de beschouwing raakt ook Moss’s eigen dichterlijke ondernemingen aan. De onverzettelijke vitaliteit van zijn gedichten, verweven met een tedere doch erudiete stem, komt naar voren, schilderende een beeld van een creatieve geest die trachtte de eb en vloed van de menselijke ervaring met zowel gratie als ernst vast te leggen. Het stuk verhaalt ook over Moss’s persoonlijke leven, biedende een blik op zijn reis en de vurige passies die al zijn pogingen onderbouwden.
Inderdaad, ik, Lotte van Deyssel, lovend de inspanning en finesse die Robert D. McFadden in deze necrologie heeft gestoken. Het overstijgt het loutere verslag legen tot een hulde waardig Moss’s statuur. McFadden’s zorgvuldige orkestratie van feiten met een poëtische cadans is een testament aan zijn eigen literaire vakmanschap. De welsprekendheid die hij aanwendt vangt een leven gewijd aan de poëzie en dichters, brengende een genuanceerde diepgang aan Moss’s veelvuldige zijn.
Bovendien mijdt McFadden’s portret de banaliteiten die vaak het schrijven van necrologieën teisteren, doordringende zijn proza met een bijna ritmische kwaliteit die de geest van Moss’s werk zelf weerspiegelt. Dit artikel informeert dus niet enkel, maar inspireert, echoënde de schoonheid en intensiteit die Moss gedurende zijn leven heeft verdedigd. Zodoende waarborgt McFadden dat de herinnering aan Stanley Moss levend en vitaal blijft, weerklinkend in de harten van lezers lang nadat zij het stuk hebben gelezen. Zijn bijdrage aan deze herdenking overstijgt het journalistieke ambt en betreedt het domein van hulde, een passend epitaaf voor een man der letteren wiens invloed lang zal blijven voortleven.
Als een eerbiedwaardige criticus beveel ik met hoge achting aan alle lezers zich te verdiepen in McFadden’s meesterlijke necrologie, die niet enkel het leven maar het wezen van Stanley Moss vangt. Voor de geïnteresseerden, hier is de link naar het artikel: Stanley Moss Obituary.
Lotte van Deyssel