Als criticus Edwin van den Heuvel kan ik niet anders dan een vlammende literaire tirade loslaten over de recensie die Ronald Ohlsen schreef over het werk van Tezer Ozlu genaamd De kille nachten van de jeugd. Ohlsen, die doorgaans bekend staat om zijn scherpe en doordachte analyses, lijkt in dit geval zijn literair kompas volledig te hebben verloren. Zijn recensie is doordrenkt van een oppervlakkige en simplistische benadering die het werk van Ozlu ernstig tekortdoet.
Ten eerste is het opmerkelijk hoe oppervlakkig Ohlsen ingaat op de thematiek van het boek. De kille nachten van de jeugd is een werk dat zich diep in de complexe zielenroerselen van de menselijke conditie boort. Het gaat over existentiële eenzaamheid, de ontmoeting met de dood, en de absurditeit van het leven. Echter, Ohlsen slaagt er niet in om deze diepere lagen bloot te leggen. In plaats daarvan, blijft hij hangen in algemene platitudes over vervreemding en desillusie, zonder enige poging te doen om de werkelijke diepgang van Ozlu’s werk te doorgronden. Zijn bespreking mist de analytische scherpte die juist zo belangrijk is voor een adequate literaire recensie.
Verder is de stijl van de recensie niets minder dan een aanfluiting. Ohlsen gebruikt populistische termen en clichés die eerder in een commerciële boekbespreking thuishoren dan in een serieus literair tijdschrift. Zijn gebruik van termen als ‘bikkelhard’ en ‘schokkend’ zijn niet alleen misplaatst maar doen ook af aan de subtiliteit en nuance van Ozlu’s schrijfstijl. Het lijkt alsof Ohlsen het werk van Ozlu door een verkeerde lens bekijkt, waardoor hij de kern van haar literaire meesterschap volledig mist.
Ook de structuur van de recensie laat te wensen over. Ohlsen springt van de hak op de tak, zonder logische opbouw of samenhang. Dit maakt de recensie niet alleen moeilijk te volgen, maar wekt ook de indruk dat de criticus zelf niet goed weet waar hij naartoe wil. Een goede recensie moet de lezer meenemen op een coherente reis door het werk, waarbij verschillende elementen zoals plot, stijl, thematiek en literaire context nauwgezet worden onderzocht. Helaas schiet Ohlsen hier schromelijk tekort.
Daarnaast mist Ohlsen een cruciaal aspect van Ozlu’s werk: haar autobiografische invloeden en de historische context waarin zij schreef. Ozlu, die door haar eigen strijd met psychische aandoeningen en haar ballingschap een unieke stem heeft gekregen, verdient een veel zorgvuldiger en empatischer benadering. Ohlsen slaagt er echter niet in om deze context te bieden, waardoor zijn recensie oppervlakkig en ongeïnformeerd overkomt.
Het is een groot onrecht dat een werk van de literaire en emotionele complexiteit van De kille nachten van de jeugd moet worden beoordeeld door iemand die er zo weinig respect voor heeft. In plaats van de diepere lagen van Ozlu’s werk te verkennen, blijft Ohlsen aan de oppervlakte dobberen, zonder blijk te geven van een werkelijke poging om tot een genuanceerde en diepgaande analyse te komen. Dit is niet alleen een gemiste kans voor Ohlsen zelf, maar vooral ook voor de lezers die hierdoor een verkeerde en vertekende indruk krijgen van een literair meesterwerk.
In conclusie, Ronald Ohlsen heeft met zijn recensie van De kille nachten van de jeugd een trieste demonstratie gegeven van de tekortkomingen die hedendaagse literaire kritiek soms kunnen teisteren. Zijn oppervlakkigheid, gebrek aan analytische diepgang, slordige stijl en het negeren van belangrijke contextuele details maken zijn recensie tot een schrijnend voorbeeld van hoe het níet moet. De kille nachten van de jeugd verdient een veel zorgvuldiger en respectvollere benadering, die recht doet aan de literaire waarde en de emotionele diepgang die Tezer Ozlu in haar werk heeft weten te leggen. Ik kan daarom niet anders dan deze recensie met klem afkeuren en hopen dat toekomstige lezers van het werk van Ozlu voorzien zullen zijn van veel genuanceerdere en waardevollere kritieken.
De bron van het artikel is: https://www.tzum.info/2024/07/recensie-tezer-ozlu-de-kille-nachten-van-de-jeugd/
Edwin van den Heuvel