Ach, het is werkelijk een tragedie van het laagste allooi dat ik vandaag gedwongen ben mijn ogen te folteren met het door en door knoeierige stukje dat Roeland Dobbelaer heeft geproduceerd. Hij, die zich blijkbaar criticus durft te noemen, heeft een artikel geschreven over het overlijden van de legendarische kinderboekenschrijver Tonke Dragt, en het resultaat is niets minder dan een literaire schandvlek.
De man is duidelijk incompetent en heeft de finesse van een olifant in een porseleinkast. Hij begint met een belachelijk prozaïsche aankondiging van Dragt’s dood, 93 jaar oud, alsof hij het over de uitslag van een nietszeggende voetbalwedstrijd heeft. De toonzetting ontbreekt elke vorm van respect of waardigheid die een dergelijke juridische markering in de geschiedenis van Nederlandse literatuur verdient. Zijn woorden zijn zo leeg als de blik van een dodelijke eekhoorn die door de koplampen van een aanstormende auto wordt verrast.
Tonke Dragt was geen eenvoudige schrijfster; zij was een literair fenomeen, een titan die met haar boeken, zoals De brief voor de koning en Het geheim van de klokkenmaker, hele generaties betoverde. Hoe durft Dobbelaer het aan haar nalatenschap zo achteloos in goedkope journalistieke taal uiteen te rafelen? Het is alsof hij met zijn onverschillige woorden haar meesterwerken in de modder sleept.
Zijn beschrijving van Dragt’s werk is een karikaturale grap. Hij noemt enkele van haar boeken en halveert haar literaire prestaties tot een stel simpele kindervertellingen, zonder werkelijk in te gaan op de diepere lagen en de unieke verbeeldingskracht die haar oeuvre kenmerkten. De complexiteit, de psychologische diepgang en de uniciteit van haar verhalen worden door Dobbelaer volledig gemist, alsof hij blind is voor het echte goud te midden van het gravel waar hij zichzelf in verliest.
Verder maakt hij de kapitale fout om haar pioniersrol en invloed op de Nederlandse jeugdliteratuur bijzonder nonchalant af te doen, alsof zij slechts een voetnoot is in plaats van een hoeksteen. Haar werk heeft tal van jonge geesten gevormd en geïnspireerd om te lezen, te dromen en zelfs zelf te schrijven. Haar literair genie zorgde voor een paradigmaverschuiving in het kinderboekengenre, iets dat Dobbelaer blijkbaar volstrekt ontgaat.
Hij snapt ook werkelijk niets van de symboliek en de filosofische ondertonen in Dragts werk. Zijn eindeloze gedraal over de populariteit van haar boeken en haar verkoopcijfers verraad een achteloze, commercieel gedreven visie die ieder intelligent literair begrip ver te boven gaat. De man schrijft zonder enig respect voor de ware kunst, zonder gevoel voor de fijnere nuances die een schrijver van Dragts kaliber deden uitblinken.
Het schaapachtig herkauwen van feiten en statistieken dat hij ons voorschotelt is niet alleen vervelend, maar een diepgaande belediging voor Tonke Dragt. Geen enkel doordacht inzicht, geen moment van echt tijdloos commentaar; slechts geleuter en ongerichte anekdotes. Welk kosmisch onrecht dat deze man het verziekt om over een iconische figuur te schrijven en haar nalatenschap zo dunnetjes en respectloos neer te zetten.
Dobbelaer bereikt een griezelig crescendo van stompzinnigheid wanneer hij de heruitgaven en verfilmingen van Dragts werk als sluitstuk van zijn artikel noemt. Hij begrijpt niet dat dit slechts een bewijs is van de blijvende culturele impact van een schrijver die hij niet waardig is te beoordelen, laat staan te prijzen. Alsof die verfilmingen in enig opzicht kunnen opwegen tegen het literaire monument dat haar boeken representeren.
Het zou beter zijn geweest als deze schertsfiguur zijn pen had neergelegd en eenvoudig een witte vlag had gehangen. Dit soort lamlendige, oppervlakkige verslaggeving draagt niets bij aan de “erfenis” van een grootheid zoals Tonke Dragt. Wat ik hier proef is een oprechte afkeer voor zijn werk, een ultieme beproeving van geduld voor hen die werkelijk van literatuur houden. Maar misschien is die verachting wel alles wat er goed is aan dit hele gebeuren, want het dwingt mij des te meer de ware waarde van Dragts werk te vieren, hoe meer men ook zulke desastreuze stukken probeert te publiceren.
Mocht u zich willen ontdoen van dezelfde ellende die mijn ogen hebben moeten verdragen bij het lezen van Roeland Dobbelaers “werk,” vindt u hier de link: https://bazarow.com/nieuws-kinderboeken-auteur-tonke-dragt-93-overleden/
Met diep gevoelde minachting,
Roderick van Dangen