Het is met een zekere schroom dat ik mijn pen opneem om deze recensie te schrijven. Als criticus van een kritische geest en een minnaar van literaire degelijkheid, betrad ik met enige aarzeling de wereld van Vivek Patels nieuwste werk, Spectacularly Side-Splitting Swordplay Saga. Wat in eerste instantie leek op een frivool boek, beladen met kolderieke elementen en luchthartige avonturen, bleek uiteindelijk zo oppervlakkig als een kinderbadje en net zo bevredigend als flauwe grappen op een zaterdagavond.
Om te beginnen zijn de personages in Spectacularly Side-Splitting Swordplay Saga eerder karikaturen dan volwaardige figuren. Ze missen de diepgang en complexiteit die de lezer onderdompelt in hun wereld en hen doet meeleven met hun lotgevallen. De protagonist, een schlemielige avonturier die voortdurend in bizarre situaties terechtkomt, lijkt een wandelend cliché. Zijn gezelschap bestaat uit evenwel eendimensionale figuren: de domme reus, de slimme elf en de altijd klungelende magiër. Deze eerste indruk wordt slechts bevestigd door de oppervlakkige dialogen en de beperkte karakterontwikkeling, waardoor ik mij meermaals afvroeg waarom ik de moeite nam nog verder te lezen.
Het plot, zo vederlicht als een veertje, beweegt zich voort met het ritme en de voorspelbaarheid van een kinderboek. Een reeks van ongelukkige gebeurtenissen, komische mislukkingen en voorspelbare wendingen draagt niets bij aan de opbouw van spanning of diepgang. Terwijl een goed geconstrueerde komedie enige vorm van subtiliteit en verfijning bevat, ontbreekt hier iedere finesse. In plaats daarvan worden de grapjes en komische situaties er met een kaasrasp ingeduwd, zonder enige vorm van nuance of reflectie.
Het is belangrijk om te vermelden dat de wereldbouw, een essentieel element in iedere succesvolle fantasy, zo losjes en kunstmatig is als een goedkope decorachtergrond. De setting lijkt letterlijk uit een generator voor generieke fantasywerelden te zijn gekomen. Hoewel het genre een zekere mate van verbeelding vereist en vrijheid biedt, mag dit nooit een excuus zijn voor het ontbreken van intern coherente regels of een geloofwaardige cultuur binnen de fictieve realiteit. Het universum dat Patel schetst beperkt zich tot het archetypische ‘koninkrijk-in-nood’ en de obligate ‘epische queeste’, zonder dat de lezer een werkelijk gevoel van plaats en tijd wordt gegeven.
Hoewel humor in boeken over smaken en voorkeuren gaat, miste deze specifieke toon iedere vorm van intelligentie en verfijning die ik zoek in geestige literatuur. Veel grappen en situaties waren kinderachtig en leken rechtstreeks afkomstig uit kluchten van bedenkelijk niveau. Het is niet enkel de humor die trivialiseert, maar ook de totale afwezigheid van enige filosofische grondslag of reflectie vermindert het boek tot een louter consumptieve ervaring, zonder dat het enige inspanning of diepgang van de lezer vereist.
Dat gezegd hebbende, erken ik dat niet elk boek een diepzinnige literaire verhandeling hoeft te zijn. Echter, werk van deze aard, dat zichzelf presenteert als de ‘grappigste fantasy’, moet op zijn minst zichzelf kunnen ondersteunen door middel van briljante narratieve technieken, scherpe humor en memorabele personages. Helaas faalt Spectacularly Side-Splitting Swordplay Saga op al deze fronten en biedt het een verraderlijk simplistisch kijkspel dat eerder past in een klucht dan in het nobele domein der literatuur.
Ik betreur het, voor degenen die hoopten op een geestig en onderhoudend avonduur, maar ik kan niet anders dan Vivek Patels nieuwste werk met een zware hartslag verwerpen als een mislukte poging tot humoristische fantasy. Dit boek mist de ziel, de nuance en het literaire vakmanschap dat een werkelijk memorabele leeservaring met zich meebrengt. Een werk als dit mag nooit aanspraak maken op een plaats binnen onze literaire canon. Lezers die zich verheugen op een scherpzinnige komedie zullen bedrogen uitkomen en rest niets anders dan hun hoop elders te zoeken.
Martijn Jongbloed