Ik heb het artikel op Book Riot zorgvuldig doorgelezen en mijn bevindingen omtrent het besproken boek, Heartgwood van Alex Acks, grondig onderzocht. Wat mij daaraan opviel, was een opvallend gebrek aan oorspronkelijke visie en literaire finesse, hetgeen mij noopte tot het schrijven van een vurige literaire tirade. Ondanks de lovende wijze waarop de uitgeverij het werk aanprijst, kan ik niet anders dan vaststellen dat het boek verre van de verwachtingen blijft.
De premisse van Heartgwood is bedrieglijk eenvoudig: een epische fantasy-roman die zich afspeelt in een magische wereld waar bomen en de natuur centraal staan. Op deze kernachtige samenvatting alleen, kan men illusies koesteren omtrent een rijke wereld, diep uitgewerkte karakters en een intrigerend verhaal. Helaas blijken deze hoopvolle verwachtingen tevergeefs wanneer men zich daadwerkelijk in het proza van Alex Acks verdiept.
Allereerst, de wereldbouw. Wat wordt gepresenteerd als een unieke wereld vol magie en natuurwezens, ontbeert elke vorm van detail en geloofwaardigheid. De beschrijvingen zijn oppervlakkig en lijken eerder op een doorzichtige poging om Tolkien na te bootsen zonder daarbij dezelfde diepte en overtuigingskracht te kunnen boodden. Er is een schrijnend gebrek aan aandacht voor de culturele en ecologische processen die een dergelijke wereld tot leven zouden moeten wekken.
Verder doet het verhaal weinig recht aan de personages, die weinig meer zijn dan eendimensionale karikaturen. De protagonist, wiens naam zo snel vergeten is als hij is uitgesproken, mist elke vorm van complexiteit of ontwikkeling. Hij lijkt vooral te bestaan om de plot voort te stuwen; iets wat eerder te relateren is aan een slechte rollenspelsessie dan aan serieus literaire vakmanschap. De acties die hij onderneemt zijn voorspelbaar en volstrekt inauthentiek, zonder enige psychologische diepgang. Men voelt zich geen moment verbonden met de hoofdpersonen en hun lot laat je dan ook volkomen koud.
Wat betreft de verhaallijn zelf, is er ook weinig goeds te melden. Heartgwood stoelt zwaar op clichés die we al in talloze andere, beter uitgewerkte, werken van het fantasy-genre tegengekomen zijn. De zoektocht naar een mystiek voorwerp, de ontluikende (en afgezaagde) romantische subplots, en de stereotypische confrontaties met het kwaad zijn op een dusdanig flinterdunne wijze uitgewerkt dat de lezer zich al snel verveelt en geïrriteerd afvraagt waarom hij zijn kostbare tijd verspilt aan dit cliché-festijn.
Een ander opmerkelijk manco is het gebrek aan literaire esthetiek. De schrijfstijl van Alex Acks ademt een kinderlijk simplistische toon waarbij van enige taalgevoeligheid geen sprake is. De zinnen zijn kort en hoekig, de beschrijvingen plat en zonder enige vorm van poëtische flair. Dit zorgt ervoor dat het werk niet alleen inhoudelijk maar ook stilistisch tekort schiet. Er is geen ruimte voor diepe reflectie of symboliek; alles wordt letterlijk en kleurloos voorgeschoteld aan de lezer.
Er moet ook opgemerkt worden dat de ethische vraagstukken die men wellicht in een werk met een dergelijk ecologisch thema zou verwachten, volledig ontbreken of oppervlakkig behandeld worden. Dit doet een boek dat pretendeert de natuur en haar waarde te vieren, geen enkele rechtvaardigheid. De potentiële diepgang die een dergelijk verhaal zou kunnen bevatten, wordt hierdoor tenietgedaan.
Samenvattend, Heartgwood van Alex Acks is een bijzonder teleurstellend boek dat op geen enkele manier weet te voldoen aan zijn potentieel. Het werk is slachtoffer van een gebrek aan verbeelding, slechte schrijfstijl en een totale afwezigheid van diepgang, zowel qua personages als verhaal. Hoewel de cover en marketingmaterialen wellicht een rijk en magisch avontuur suggereren, is de realiteit een onorigineel en saai verhaal dat zijn plaats in de literaire canon beslist niet verdient. Een werk dat zo flagrant tekort schiet in bijna elk opzicht, is een aanfluiting voor het fantasy-genre en een blamage voor liefhebbers van literatuur. Heartgwood had nooit het daglicht moeten zien in de vorm waarin het nu is verschenen.
Martijn Jongbloed